Νοιώθω ότι αν γράψω το τελευταίο κομμάτι για το Μαρόκο, θα είναι σα να κλείνω ένα κεφάλαιο στο βιβλίο της ζωής μου που προσπάθησα καιρό να κρατήσω ανοικτό. Από την άλλη, έτσι είναι η ζωή – προχωρά μπροστά και δε σταματά. Μονάχα μερικά κομματάκια από τις εμπειρίες και τα συναισθήματα που βιώσαμε κατακάθονται σαν τους κόκκους της σκόνης και διαμορφώνουν το ποιοι είμαστε. Και το Μαρόκο κατάφερε να αφήσει αρκετή από την αστερόσκονη του μέσα μου.
Πριν φτάσουμε στο Μαρόκο, τα μόνα πράγματα που είχα σαν πληροφορίες ή εικόνες στο μυαλό μου ήταν η Φεζ και η έρημος. Αφήνοντας πίσω μας το Ριζανί, ένοιωσα σα να ξεκινάει ένα καινούριο ταξίδι προς το άγνωστο – τίποτα δε γνώριζα για τους τόπους που επρόκειτο να συναντήσουμε από εδώ και στο εξής. Και επειδή ακριβώς δεν ήξερα τίποτα άλλο, είχα αρχίσει να πιστεύω ότι τα είχαμε δει πάνω κάτω όλα και κάπως έτσι σαν το ερημικό τοπίο θα ήταν το υπόλοιπο ταξίδι μας, τουλάχιστον μέχρι να φτάσουμε στη θάλασσα. Σύντομα συνειδητοποίησα ότι καθόλου έτσι δε θα ήταν!
Βάλαμε πορεία προς Τινγκχίρ. Από την έρημο και τους αμμόλοφους, ξαφνικά βρεθήκαμε να οδηγάμε δίπλα σε ψηλά βουνά και επιβλητικά φαράγγια. Τί υπέροχο κοντράστ!
Βρήκαμε ένα συμπαθητικό μέρος για να μείνουμε και ο οικοδεσπότης μας με την επιμονή του κατάφερε να μας πείσει να πάμε να μας δείξει ο γιος του την παλιά πόλη. Με το που ξεκινήσαμε βέβαια ήταν εμφανές ότι ο μικρός καθόλου δεν είχε διάθεση για την αγγαρεία που του φόρτωσε ο πατέρας του. Διασχίσαμε τα χωράφια και το ποτάμι και βγήκαμε στο παλιό οικισμό, μόνο που πλέον ο μικρός μας συνοδός ήταν όλο και πιο απρόθυμος να μας συνοδέψει. “Τί στο καλό”, σκέφτηκα, “εγώ θέλω να βγάλω φωτογραφίες εδώ, προχωράω και τα λέμε”. Ε τότε μας ξεφούρνισε το παραμύθι, ότι μέσα στα χαλάσματα που τόσο ελκυστικά έμοιαζαν για το φακό μου ήταν η περιοχή των εμπόρων ναρκωτικών και δεν ήταν για να πλησιάζουμε…. Ουπς! Μου ήρθε να αρχίσω να του φωνάζω γιατί στο καλό μας πήγε εκεί, αλλά μετά πάλι σκέφτηκα ότι ήταν η μικρή του εκδίκηση, που του μπαστακωθήκαμε… Όλα καλά!
Τώρα κάθε μέρος έχει και ένα σκοτεινό σημείο και η Τινγκχίρ δε χαρακτηρίζεται από αυτό. Ήταν ένα πολύ ευχάριστο και αξιαγάπητο μέρος, όντας χτισμένη σε ένα θαυμάσιο περιβάλλον με μια ηρεμία να κυριαρχεί και μια έτσι πώς να το περιγράψω… χαρά! Γεμάτο με μικρά καφέ και εστιατόρια πάνω στη πλατεία με ευγενικούς και καλοσυνάτους ανθρώπους και κόσμο να πηγαινοέρχεται χαλαρά και να απολαμβάνει το καφέ ή το γεύμα του. Ναι ωραία όλα αυτά, αλλά σε αυτή τη τελευταία λέξη κρύβεται ίσως όλη η ουσία γιατί εμένα μου άρεσε τόσο πολύ… Για τον απλούστατο λόγο ότι φάγαμε ένα υπέροχο δείπνο σε ένα καφέ με πατάτες και κεμπάπ! Ό,τι και να λέμε, αν φας καλά όλα είναι ομορφότερα!
Στο αυτοκίνητο ξανά, με προορισμό την Ουαρζαζάτ. Ο δρόμος και πάλι μας εκπλήσει ευχάριστα, περνώντας μέσα από μαγευτικά τοπία, ιδιαίτερα καθώς διασχίζουμε το φαράγγι του Nταντές. Καταλήξαμε την Ουαρζαζάτ για να βυθιστούμε στο ψεύτικο κόσμο του σύγχρονου κινηματογράφου. Βλέπετε στην Ουαρζαζάτ είναι τα κινηματογραφικά στούντιο που έχουν γυριστεί πολλές ταινίες και μπορεί κανείς να δει να έχουν ανεγερθεί ολόκληρες ψεύτικες πόλεις και τεράστια χάρτινα παλάτια! Ακόμα και το Αϊτ Μπεν Χαντού, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομίας της Ουνέσκο, μοιάζει και αυτό έτσι ακατοίκητο και παραμυθένιο που είναι, να έχει κτιστεί για τις ανάγκες κάποιας ταινίας (όχι άδικα μιας και εκεί έχουν γυριστεί πολλές γνωστές κινηματογραφικές επιτυχίες).
Για μένα πάντως, το ομορφότερο κομμάτι ήταν όταν διασχίσαμε κάθετα την οροσειρά του Άτλαντα καθώς ταξιδεύαμε από ανατολή προς δύση. Από το σχεδόν ερημικό τοπίο της Ουαρζαζάτ, βρεθήκαμε να ανεβαίνουμε ψηλά βουνά και να περνάμε ποτάμια με φόντο χιονισμένες κορφές και συννεφιασμένους ουρανούς. Ο μικρός δρόμος γεμάτος στροφές με το χάος από κάτω ήταν μια περιπέτεια με όλα τα τεράστια παλιά φορτηγά (πλήρως διακοσμημένα με πλεκτά σεμεδάκια!) να έρχονται από την αντίθετη κατεύθυνση, αλλά η θέα έξω έκοβε την ανάσα.
Η διαδρομή μέχρι την Εσσαουίρα αποδείχτηκε πολύωρη. Φτάσαμε αργά τη νύχτα χωρίς καμία ιδέα για το τί είναι αυτό το μέρος. Μονάχα η μυρωδιά του ωκεανού ξεχώριζε. Ξυπνήσαμε και βρεθήκαμε σε ένα πανέμορφο μέρος, που απέπνεε μια χαλαρότητα. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτή ήταν πραγματική ή εγώ επιτέλους αισθανόμουν πιο χαλαρός και ήρεμος δίπλα στη θάλασσα. Όντας νησιώτης, η θέα της θάλασσας με έκανε να αισθάνομαι σα να είμαι σε ένα γνώριμο μέρος, σα να ξέρω πώς να κινηθώ. Σίγουρα είναι πιο οικείο να βλέπεις το κύμα εκεί που τελειώνει η άμμος αντί να ακολουθεί ο ένας αμμόλοφος τον άλλο.
Η Εσσαουίρα ήταν ο τελευταιος σταθμός του ταξιδιού πριν από το τελικό μας προορισμό, το Μαρακές. Το Μαρακές ήταν η μεγαλύτερη πόλη που επισκεφτήκαμε στο Μαρόκο με όλα τα θετικά και όλα τα αρνητικά της στοιχεία. Κίνηση, δυτικού τύπου πολυκατοικίες και δρόμοι, μακντόλαντς και τα σχετικά. Από την άλλη όμως, όταν πλησίαζες τη μεδίνα της πόλης, τα περισσότερα από αυτά έμεναν πίσω και αισθανόσουν ξανά σα να βρισκόσουν στο Μαρόκο. Δε μπορώ να πω αν το Μαρακές ήταν ένα από τους σημαντικούς σταθμούς στο ταξίδι μας. Ήταν σίγουρα το πιο τουριστικό μέρος. Στο τέλος, δύο πράγματα μου έμειναν από την παραμονή μας εκεί. Το πρώτο ήταν η επίσκεψη μας στους καταπληκτικούς καταρράκτες του Ουζούντ. Και το δεύτερο – και ξέρω τί θα σκεφτείτε – ήταν το απίστευτο δείπνο που μας ετοίμασε η οικογένεια που μας φιλοξένησε εκεί. Σίγουρα ένα από τα καλύτερα γεύματα που είχα ποτέ… και ένα από τα πιο επικίνδυνα! Γιατί με τόσο απίστευτης γεύσης και ποσότητας φαγητό που μας σέρβιραν, δεινοπάθησα για να χωνέψω!!
Το αεροπλάνο απογειώνεται. Αισθάνομαι κουρασμένος. Με αυτή τη γλυκιά κούραση που νοιώθεις όταν έχεις ολοκληρώσει κάτι θαυμάσιο. Που κρατά σε ακινησία το σώμα σου μόνο και μόνο για να μπορέσει το μυαλό να ανασύρει όλα τα φανταστικά πράγματα που μόλις έζησες.
Ωωω πραγματικά απίστευτο Μαρόκο, ο ρεβουάρ!!
Ανδρέας
Μαρόκο, 2015.